جمعه نام یکی از روزهای هفته است که در دوران جاهلیت آن را عروبه می نامیدند و می گویند نخستین کسی که آن را جمعه نامید، کعب بن لوی بن غالب، یکی از اجداد پیغبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، بود.

در میان ایام هفته، شب و روز جمعه فضیلت و برتری ویژه ای دارد. از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که روز جمعه سرور روزهاست، و بر روزهای عید قربان و عید فطر نیز برتری دارد. در ساعاتی از روز جمعه، بنده هر چیزی از خداوند بخواهد، خداوند به وی عطا می کند. تمامی ملائکه مقرب، آسمان، زمین، کوه، دشت، دریا و باد در این روز بیمناک اند که قیامت برپا گردد.

رسول خدا فرمود: بهترین روزی که خورشید بر آن می تابد روز جمعه است.

امام صادق علیه السلام نیز فرمود: در شب جمعه از گناهان اجتناب بورزید که گناه و عواقب در آن دو برابر است، چنانچه ثواب کار نیک نیز در آن دو چندان است.

و نیز فرمود: ” صدقه دادن در روز جمعه دو چندان محسوب می گردد. “

در شب و روز جمعه ادعیه و … و اعمال خاصی همچون تلاوت دعای کمیل، غسل روز جمعه و نماز جمعه وارد شده و ثواب فراوانی برای آن وعده داده و نیز احیاء و شب زنده داری برای دعا و مناجات در شب جمعه توصیه شده است. دعا در شب و روز جمعه، عذاب را بر طرف می کند و مستجاب می شود.

امام محمد باقر علیه السلام فرمود: در هر شب جمعه، از اول شب تا آخر آن، فرشته ای از سوی خداوند از عرش الهی ندا می کند: ” آیا مومنی هست که پیش از طلوع صبح، برای آخرت و دنیای خود، توبه، روزی، شفای بیماری، و نجات از زندان مرا بخواند تا من دعای او را مستجاب، توبه اش را قبول، روزی اش را زیاد، بیماری و غمش را برطرف، و ستم ستمگر را از او رفع کنم؟”