ویژگی های خوبان عالم!(قسمت اول)
امیرالمومنین علی(ع) در کتاب نهج البلاغه، دریاها و اقیانوس هایی از حکمت ها و زیبایی ها را به ما عرضه می کند که شاید تفکر در هر یک از آنها سال ها به طول انجامد؛ اگر اهل تفکری باشد البته…!
یکی از زیباترین خطبه های حضرت، خطبه بلیغ و شیوایی است که در آن به بیان صفات و ویژگی های اهل ایمان می پردازد.
همام از جمله اصحاب حضرت بود که مخاطب کلام امیر(ع) قرار گرفت. این خطبه به خطبه همام نیز مشهور است. در این خطبه ویژگی های خوبان عالم و مومنان راستین از زبان مرد ایمان بیان می شود.
سکوت کردن؛ از ویژگی های ایمان!
در فرازی از این خطبه، حضرت یکی از ویژگی های مومن را چنین بیان می دارند؛ آیا می دانی مومن کیست…؟ او سکوت اختیار می کند تا از لغزش ها در امان بماند.
بر اساس فرموده امیرالمونین(ع) سکوت کردن یکی از ویژگی های مومن است که می کوشد در مواقع خطر و عصبانیت و هر کجا که ضرورت سخن گفتن نباشد، سکوت کند.
سکوت در این عبارت احتمالاً سکوت اختیار کردن در مواقعی است که سخن گفتن ضرورت ندارد وگرنه در مواردی که وظیفه شرعی و دینی و اخلاقی انسان اقتضاء می کند لازم انسان سخن بگوید و به دفاع از دین بپردازد و نمونه این موضوع را ما بسیار در سنت و سیره و رفتار معصومین(علیه السلام) مشاهده می نماییم. اما در رفتارهای عادی روزمره و در برخورد با سایر مردم، ویژگی اهل ایمان آن است که تا ضرورت سخن نباشد، لب باز نمی کند و با سکوت خویش، خود را از خطاها سالم و محفوظ نگه می دارند.
سکوت، نور است
از دیگر فوایدی که سکوت کردن از آن برخوردار است آن است که براساس فرموده امام جواد(ع) نور است؛ در حدیثی شریف از امام جواد (ع) نقل شده است که حضرت فرمودند: دین عزت است و علم گنج و سکوت نور. براساس فرموده امام (ع) سکوت نور است و با سکوت کردن لحظات و اوقات و ایام ما نورانی خواهد شد.
نکته جالب توجه آن است که حضرت نفرمودند سکوت همچون نور است؛ و این موضوع را از باب تشبیه و تمثیل نفرمودند بلکه خود سکوت را از جنس نور دانسته اند.
توجه به این نکته ظریف معلوم می کند که سکوت کردن نوری الهی است که بواسطه آن نورانی می شود و درهاله ای از نور الهی محفوظ می گردد.
اکنون سر سخن امیرالمومنین (ع) نیز آشکار می گردد که چگونه سکوت انسان را از خطا حفظ می کند؟ در واقع انسان مومن با سکوت کردن در مواقع غیر ضروری سخن گفتن، خود را در هاله ای از نور قرار می دهد. این نور، نوری معنوی و روحانی است و گرچه با چشم سر دیده نمی شود؛ اما در واقع وجود دارد و همان سبب مصونیت انسان از خطا می شود.
انسان محفوظ شده در نور الهی می بیند و کار انجام می دهد از خطا و لغزش در امان می ماند. همان طور که امام جواد(علیه السلام) فرمودند: قرار گرفتن انسان در هاله نور الهی بواسطه سکوت همچنین سبب می شود که درهای حکومت الهی به روی انسان باز گردد.
در واقع نور الهی سکوت علاوه بر حفظ انسان از خطا و لغزش، او را به سوی کشف اسرار و حکومت های الهی نیز رهنمون می سازد و راه را برای او روشن می کند.
ادامه دارد…