پرسش: چرا گاهی دعاها و خواسته های ما برآورده و مستجاب نمی شود؟
پاسخ: دعا نشان از فروتنی، تواضع، خاکساری، خشوع و خضوع به درگاه موجودی عزیزتر و مقتدر، توانا و بلند مرتبه است؛ در مقام دعا باید دانست که “من” هیچ نیست و هرچه هست “اوست” باید باور کرد که من مخلوقم و او خالق من.
امام علی (ع) در پاسخ به این سوال که خداوند فرموده: “ادعونی استجب لکم؛ بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را ” پس چرا دعا می کنیم ولی دعایمان اجابت نمی شود؟ فرمود: زیرا دل های شما هشت خیانت کرده است:
1.شما خدا را شناختید اما حق او را چنان که بر شما واجب است ادا نکردید. بنابراین، شناخت شما به کارتان نیامد.
2. ایمان به رسول خدا(ص) آوردید، اما با سنت او مخالفت کردید، پس فایده ایمان شما چیست؟
3. قرآن را خواندید ولی عمل نکردید.
4. گفتید از آتش جهنم می ترسید اما در هر وقت با گناهان خود بدن های خود را آماده عذاب ساختید.
5. اظهار تمایل به بهشت کردید اما کاری که شما را از بهشت دور می کند انجام دادید.
6. از نعمت های خدا استفاده کرده ولی سپاسگذاری نکردید.
7. خداوند شما را به دشمنی شیطان امر کرده، شما با زبان با او دشمنی کردید ولی در عمل با او مخالفت نکردید.
8. عیب های مردم را جلوی چشم خود قرار دادید اما عیوب خود را پشت سر انداختید.
با توجه به این امر چگونه انتظار اجابت دعا دارید؟ پس خودتان را اصلاح و تقوا پیشه کنید تا دعاهای شما مستجاب شود.
امام صادق(ع) نیز در پاسخ به گروهی که از آن حضرت پرسیدند: چرا ما دعا می کنیم، اما مستجاب نمی شود؟ فرمودند: “چون کسی را می خوانید که نمی شناسیدش".
همچنین پیامبر خدا(ص) در این باره می فرمایند: ” همانا بنده دستش را (برای دعا) به درگاه خدا بالا می برد در حالی که خوراکش حرام است؛ با چنین حالی، چگونه دعایش مستجاب شود؟ “.
امام علی(ع) درباره این که چه حکمت هایی در تاخیر استجابت دعاست؟ می فرمایند:
” تاخیر در اجابت دعا تو را نومید نگرداند؛ زیرا که بخشش(خداوند) بسته به نیت تو است؛ چه بسا که در برآوردن خواهشت تاخیر شود، تا بدین وسیله خواهنده را پاداش بزرگتر و امیدوار (به بخشش الهی) را بخشش بیشتر دهد؛ بسا باشد که خیری بخواهی و به تو داده نشود اما دیر یا زود بهتر از آن به تو داده شود، یا برای خیر و مصلحت تو از تو دریغ شده است. و بسا خواسته ای که برآورده شود موجب نابودی و تباهی دین گردد".
آن حضرت همچنین فرمودند: “خداوند عزوجل به عیسی بن مریم علیه السلام وحی فرمود: به اشراف بنی اسرائیل بگو که… من دعای هیچ یک از شما و هیچ یک از کسانی را که حقی از مخلوقات مرا به گردن دارند، اجابت نمی کنم".
امام باقر(ع) نیز در بیان موانع استجابت دعا می فرمایند:” (گاه) بنده از خداوند حاجتی را می خواهد و از شان خداست که آن را در آینده ای نزدیک، یا با تاخیر برآورده سازد؛ اما بنده بعداً مرتکب گناهی می شود. پس، خداوند تبارک و تعالی به فرشته می گوید: حاجت او را برآورده مساز و او را از آن محروم گردان: زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت از سوی من شد".
رسول مکرم اسلام همچنین فرمودند: ” بدانید که خداوند، دعایی را که از دلی غافل و بی خبر باشد، نمی پذیرد".