مهم ترین کنیه فاطمه زهرا(علیهاالسلام)،(ام ابیها)است. برای این کنیه ،معانی متفاوتی است.
بعضی این کنیه را ،صرف محبت پدر به فرزند دانسته اند و می گویندانسان هرگاه فرزند خود را زیاد دوست بداردو بخواهد این محبت را ابراز کند،به فرزندش می گوید:"بابا"،"مادر” و این در تکلم عموم مردم رایج است.کنیه “ام ابیها"نوعی ابراز محبت شدیداز طرف پیامبر اسلام به فاطمه زهرا(سلام الله علیها)بوده است.
و شاید اینکه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)به او می گوید:"ای مادر پدر"،به این علت باشد که فاطمه زهرا(علیه السلام)،مانند مادری مهربان،برای پدر خود زحمت می کشید. خاکستر از سر و رویش پاک می کرد،جراحات او را پانسمان می کرد و کارهایی که یک مادر در حق فرزند خود انجام می دهد،ایشان برای پدر انجام می داد.
و معنای دیگر آنکه،پیامبر مانند فرزند،با دخترش برخورد می کرد،دستش را می بوسید،همانگونه که فرزند در مقابل مادر باید چنین باشد،در برابر حضرت زهرا،تمام قد بر می خاست،در هنگام سفر از او خداحافظی می کردو هنگام بازگشت از سفر،اولین دیدارش با زهرای مرضیه (علیها السلام)،بود. این عملی است که هر فرزند مودب با آداب الهی آن را انجام می دهد.
برخی از محققین،از معانی “ام"کمک گرفته و وجوهی را برای معنای این کنیه ذکر نموده اند و گفته اند:"ام به معنای اصل و ریشه هر چیز است".
فاطمه زهرا(سلام الله علیها)ریشه شجره طیبه نبوت است وبرای تقویت سخن خود به این روایت تمسک جسته اند.
قال باقر(علیه السلام):"الشجرة الطیبه،رسول الله،و فرعها،علی(علیه السلام)و عنصر الشجره،فاطمه (سلام الله علیها)و ثمرتها،و اولادهاو اغصانهاو اوراقها،شیعتها… “
امام باقر (علیه السلام)می فرمایند:"درخت پاکی و طهارت،پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)است که شاخه های اصلی آن علی(علیه السلام)،و ریشه های آن ،فاطمه زهرا(سلام الله علیها)،میوه آن حسن و حسین و زینب و ام کلثوم و شاخ و برگ این درخت،شیعیان آن ها می باشند.1 1
. فاطمه الزهرا بهجةقلب المصطفی،ج 1،ص205.